Bấm huyệt chữa đau khớp gối là một liệu pháp Đông y không dùng thuốc, được nhiều người lựa chọn để hỗ trợ giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Phương pháp này tác động trực tiếp lên các huyệt đạo quanh đầu gối nhằm kích thích tuần hoàn máu, làm dịu các vùng bị tổn thương và thúc đẩy quá trình phục hồi tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, để đạt được kết quả như mong muốn, việc bấm huyệt cần được thực hiện đúng kỹ thuật và đúng vị trí. Không phải ai cũng nắm rõ cách thực hiện, do đó việc tìm hiểu kỹ thông tin và áp dụng đúng cách là điều cần thiết. Cùng khám phá chi tiết về phương pháp này trong bài viết dưới đây.
1. Tình trạng đau khớp gối theo quan điểm của Đông y
Theo Y học cổ truyền, đau khớp gối có thể được phân loại vào chứng Thống (đau) hoặc chứng Tý (tắc nghẽn), tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Người mắc thường có biểu hiện đau nhức, sưng tấy tại khớp gối, cử động phát ra tiếng lạo xạo, gây khó khăn trong việc đi lại và ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm. Có hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:
- Ngoại nhân (tác động từ môi trường bên ngoài): Các yếu tố như gió lạnh, ẩm thấp, đặc biệt là khi cơ thể đang suy yếu, có thể dễ dàng xâm nhập và làm rối loạn sự lưu thông khí huyết. Kết quả là gây ra đau, sưng hoặc tê cứng ở vùng khớp. Tình trạng này thường xuất hiện ở người bị nhiễm lạnh, dính mưa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột.
- Nội nhân (liên quan đến thể trạng và tạng phủ): Những rối loạn bên trong cơ thể, đặc biệt là sự suy yếu của tạng can và thận, cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến đau khớp. Can chủ cân, thận chủ cốt – khi hai tạng này suy giảm, khả năng nuôi dưỡng khớp xương bị ảnh hưởng, dẫn đến các cơn đau mạn tính. Điều này phổ biến ở người mắc các bệnh lý như đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa…
Ở góc nhìn của y học hiện đại, đau khớp gối là vấn đề phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi do thoái hóa khớp. Tuy nhiên, bệnh cũng không hiếm gặp ở người trẻ – thường do chấn thương, lao động nặng, sai tư thế hoặc thói quen sinh hoạt thiếu khoa học.
2. Bấm huyệt chữa đau khớp gối có hiệu quả không?
Bấm huyệt là một phương pháp trị liệu Đông y sử dụng lực từ tay để tác động trực tiếp lên các huyệt đạo, giúp khai thông khí huyết, giải tỏa ứ trệ và hỗ trợ làm dịu cơn đau tại vùng khớp gối. Không chỉ giúp giảm đau tức thời, bấm huyệt còn mang lại nhiều lợi ích tích cực trong quá trình hồi phục chức năng vận động.
Cụ thể, bấm huyệt hỗ trợ kích thích tuần hoàn máu đến vùng khớp bị tổn thương, từ đó tăng cường cung cấp oxy và dưỡng chất, thúc đẩy tái tạo mô khớp. Bên cạnh đó, liệu pháp này còn giúp giảm viêm sưng, hỗ trợ tăng tiết dịch khớp, cải thiện độ linh hoạt khi vận động và hạn chế tình trạng khớp phát ra tiếng kêu lạo xạo. Ngoài ra, bấm huyệt còn giúp làm dịu hệ thần kinh, mang lại cảm giác thư giãn, giảm căng cơ và phòng tránh tình trạng cứng khớp kéo dài.
Một ưu điểm lớn của bấm huyệt là tính an toàn cao – đây là phương pháp không xâm lấn, không dùng thuốc, có thể áp dụng lâu dài và đặc biệt phù hợp với người không muốn phụ thuộc vào thuốc giảm đau. Khi thực hiện đúng cách và đều đặn, bấm huyệt không chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng mà còn góp phần cải thiện căn nguyên của tình trạng đau khớp gối.
3. Hướng dẫn cách bấm huyệt chữa đau khớp gối hiệu quả
Bấm huyệt là một liệu pháp cổ truyền được nhiều người tin dùng để cải thiện tình trạng đau khớp gối. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với những cơn đau mức độ nhẹ đến trung bình, không có biến chứng nặng và hoàn toàn có thể áp dụng tại nhà nếu nắm rõ kỹ thuật cơ bản. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn thực hiện đúng cách, từ đó hỗ trợ phục hồi khớp gối một cách tự nhiên và bền vững.
3.1. Các kỹ thuật bấm huyệt cơ bản
Để đạt được kết quả tốt nhất khi bấm huyệt, bạn cần thực hiện các động tác đúng kỹ thuật nhằm kích thích lưu thông khí huyết và làm dịu cảm giác đau. Một số kỹ thuật phổ biến bao gồm:
-
Xoa: Dùng lòng bàn tay di chuyển theo hình tròn quanh khớp gối. Động tác này giúp làm ấm vùng da, giãn nở mạch máu và giảm căng cơ, từ đó làm dịu cảm giác đau nhức.
-
Miết: Sử dụng ngón tay cái hoặc đầu ngón tay miết dọc theo khớp gối. Tác động này giúp làm căng bề mặt da và giảm cảm giác căng tức tại vùng khớp.
-
Day: Với kỹ thuật này, bạn dùng lực nhẹ từ gốc bàn tay hoặc ngón cái, ấn nhẹ vào vùng đầu gối và xoay tròn. Thực hiện chậm rãi, tăng dần áp lực cho đến khi có cảm giác ấm và tê nhẹ.
-
Nắn bóp: Dùng cả bàn tay để bóp nhẹ vùng quanh khớp gối, đặc biệt là gân cơ. Việc nắn bóp giúp kích thích lưu thông máu, làm mềm cơ và hỗ trợ cải thiện chức năng vận động.
-
Vận động khớp gối: Ngồi trên mặt phẳng, giữ lưng thẳng và co – duỗi gối nhẹ nhàng từ 15–20 lần. Đây là bước bổ trợ giúp cải thiện sự linh hoạt và giảm cứng khớp.
3.2. Điểm danh 10 huyệt đạo quan trọng hỗ trợ cải thiện đau khớp gối
Tác động đúng vào các huyệt đạo giúp tối ưu hiệu quả trị liệu. Dưới đây là những huyệt vị có tác dụng hỗ trợ làm dịu đau khớp gối:
-
Âm lăng tuyền
-
Vị trí: Mặt trong đầu gối, gần đầu trên xương chày.
-
Công dụng: Hóa thấp, giảm đau, ổn định bàng quang.
-
Cách bấm: Day ấn nhẹ 1–2 phút bằng ngón tay cái.
-
-
Dương lăng tuyền
-
Vị trí: Mặt ngoài cẳng chân, đối diện âm lăng tuyền.
-
Công dụng: Giảm sưng đau, hỗ trợ co duỗi gối.
-
Cách bấm: Ấn nhẹ rồi xoa đều quanh gối 3–5 phút.
-
-
Ủy trung
-
Vị trí: Giữa nếp gấp phía sau gối.
-
Công dụng: Giảm co rút cơ, cải thiện tuần hoàn vùng bắp chân.
-
Cách bấm: Dùng ngón giữa ấn giữ từ 1–2 phút.
-
-
Thừa sơn
-
Vị trí: Giữa khe cơ sinh đôi chân, dưới Ủy trung khoảng 17cm.
-
Công dụng: Giảm đau nhức, thư giãn cơ.
-
Cách bấm: Ấn giữ nhẹ nhàng khoảng 2 phút.
-
-
Huyết hải
-
Vị trí: Mặt trước – trong đùi, cách gối khoảng 4–5 cm.
-
Công dụng: Tăng lưu lượng máu đến khớp tổn thương.
-
Cách bấm: Dùng ngón cái day nhẹ 1–2 phút cho đến khi cảm nhận tê tức.
-
-
Túc tam lý
-
Vị trí: Cách Độc tỵ khoảng 6cm về phía dưới.
-
Công dụng: Bổ khí, tăng sức đề kháng, kháng viêm khớp.
-
Cách bấm: Bấm mạnh bằng ngón cái 1–2 phút, đều mỗi ngày.
-
-
Hạc đỉnh
-
Vị trí: Chính giữa ngay phía trên xương bánh chè.
-
Công dụng: Chữa viêm, giảm đau hiệu quả.
-
Cách bấm: Day mạnh, sau đó xoa đều quanh gối bằng lòng bàn tay.
-
-
Lương khâu
-
Vị trí: Trên Hạc đỉnh 4–5 cm, lệch ra ngoài khoảng 2 cm.
-
Công dụng: Khu phong trừ thấp, điều hòa khí huyết vùng khớp.
-
Cách bấm: Bấm giữ khoảng 1–2 phút, điều chỉnh lực tùy cảm giác.
-
-
Độc tỵ (Ngoại tất nhãn)
-
Vị trí: Mặt ngoài dưới xương bánh chè.
-
Công dụng: Giảm viêm đau khớp, cải thiện vận động.
-
Cách bấm: Kết hợp ấn và day khoảng 2–3 phút.
-
-
Nội tất nhãn
-
Vị trí: Dưới xương bánh chè, đối diện huyệt Độc tỵ.
-
Công dụng: Cải thiện lưu thông khí huyết và hạn chế đau nhức.
-
Cách bấm: Dùng ngón cái ấn nhẹ, thực hiện trong 1–2 phút.
-
Lưu ý khi thực hiện bấm huyệt tại nhà
-
Nên thực hiện trong không gian yên tĩnh, thoáng đãng, nhiệt độ vừa phải.
-
Tránh bấm huyệt khi vùng khớp đang có vết thương hở hoặc sưng nóng đỏ.
-
Nếu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn hay đau tăng nặng sau khi bấm huyệt, nên ngừng lại và tham khảo ý kiến chuyên gia.
4. Lưu ý khi bấm huyệt chữa đau khớp gối
Để bấm huyệt phát huy tác dụng trong việc hỗ trợ cải thiện cơn đau khớp gối, điều quan trọng là người thực hiện cần đảm bảo đúng thao tác, lực đạo và vị trí huyệt. Vì vậy, trước khi bắt đầu áp dụng phương pháp này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc đến thăm khám tại các cơ sở Đông y đáng tin cậy để được hướng dẫn bởi người có chuyên môn. Ngoài ra, khi tiến hành trị liệu bằng bấm huyệt, bạn cần lưu ý những điều sau:
4.1. Một số trường hợp không nên bấm huyệt
-
Đầu gối có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc vết thương hở: Không nên thực hiện bấm huyệt trong trường hợp này để tránh gây nhiễm khuẩn nặng hơn hoặc khiến tình trạng tổn thương thêm trầm trọng.
-
Phụ nữ mang thai và cho con bú: Đối tượng này cần được chuyên gia tư vấn trước khi tiến hành bấm huyệt, bởi một số huyệt đạo khi tác động có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.
-
Người có bệnh lý nền nghiêm trọng: Các bệnh nhân mắc các bệnh như cao huyết áp, tim mạch, rối loạn đông máu… nên được bác sĩ kiểm tra và đánh giá trước khi thực hiện, vì một số huyệt có thể tác động không tốt đến tình trạng bệnh sẵn có.
4.2. Hướng dẫn an toàn khi bấm huyệt tại nhà
-
Vệ sinh tay sạch sẽ và cắt gọn móng tay: Trước khi thực hiện, hãy đảm bảo tay sạch và móng tay được cắt ngắn để tránh làm trầy xước vùng da quanh khớp gối.
-
Thực hiện đều đặn: Bấm huyệt cần được duy trì một cách kiên trì và đều đặn, tốt nhất là 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng và tối. Đây là liệu pháp cần thời gian để phát huy tác dụng, không mang lại kết quả tức thì như thuốc giảm đau.
-
Chăm sóc nghỉ ngơi hợp lý: Trong suốt quá trình trị liệu, bạn cần giữ ấm cho khớp gối và hạn chế vận động mạnh. Nghỉ ngơi hợp lý giúp cơ thể có điều kiện phục hồi tốt hơn.
Đau khớp gối là một trong những vấn đề xương khớp thường gặp, ảnh hưởng tới khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Bằng việc nắm vững kỹ thuật bấm huyệt và áp dụng đúng cách, bạn hoàn toàn có thể chủ động hỗ trợ giảm đau, tăng cường tuần hoàn máu và phục hồi vận động tại nhà. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tốt nhất bạn nên được hướng dẫn trực tiếp bởi các thầy thuốc Đông y hoặc kỹ thuật viên có kinh nghiệm.
