Thay khớp gối là phương pháp điều trị hiệu quả cho các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến khớp gối, thường được áp dụng khi các biện pháp bảo tồn không còn mang lại hiệu quả. Đây là lựa chọn cuối cùng trong việc điều trị, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Trước khi thực hiện phẫu thuật thay khớp gối, bệnh nhân cần nắm rõ thông tin về quy trình, từ việc chuẩn bị trước phẫu thuật cho đến các bước hồi phục sau khi thay khớp. Việc hiểu rõ các khía cạnh này sẽ giúp người bệnh chuẩn bị tâm lý và thể chất tốt nhất cho quá trình điều trị và phục hồi.
1. Thay khớp gối – Biện pháp điều trị xương khớp hiện đại
Thay khớp gối là phương pháp điều trị cuối cùng và cũng là giải pháp hiện đại nhất cho các bệnh lý nghiêm trọng về khớp gối. Khi khớp gối bị tổn thương nặng hoặc hư hỏng không thể phục hồi, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật thay khớp. Phương pháp này bao gồm việc cắt bỏ phần đầu xương khớp gối và thay thế bằng vật liệu nhân tạo, giúp ngăn ngừa sự tiếp xúc trực tiếp giữa hai đầu xương khi vận động, từ đó giảm thiểu cơn đau cho bệnh nhân.
Khớp gối có cấu trúc phức tạp, gồm ba xương: xương bánh chè, đầu dưới xương đùi và đầu trên xương mâm chày. Để khớp gối hoạt động bình thường, ba xương này cần phối hợp nhịp nhàng. Phẫu thuật thay khớp gối sẽ thay thế các phần mặt khớp của xương đùi, xương mâm chày và xương bánh chè.
Để đảm bảo ca phẫu thuật thành công, cần chú ý đến việc liên kết chặt chẽ giữa mặt khớp nhân tạo và thân xương, cũng như mối quan hệ bình thường giữa các phần khớp thay thế, như sự tương thích giữa mâm chày nhân tạo và lồi đầu cùi, hoặc giữa lồi đầu cùi và bánh chè. Khi ca phẫu thuật diễn ra suôn sẻ, bệnh nhân sẽ cảm nhận được sự giảm đau rõ rệt, hạn chế tình trạng biến dạng chi và cải thiện khả năng di chuyển một cách dễ dàng hơn.
2. Khi nào bệnh nhân được chỉ định thay khớp gối?
Thông qua quá trình thăm khám và chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa sẽ đánh giá tình trạng bệnh lý của bệnh nhân và quyết định liệu có cần thiết phải thay khớp gối hay không, tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là những trường hợp thường được chỉ định thay khớp gối:
- Khớp gối bị tổn thương nghiêm trọng, hao mòn, gây suy giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của bệnh nhân.
- Đau khớp gối kéo dài, gây mất ngủ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Đau khớp gối nghiêm trọng đến mức không thể thực hiện các sinh hoạt hàng ngày bình thường.
- Các biện pháp điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả, cùng với tình trạng sụn khớp bị tổn thương, hư hỏng nghiêm trọng.
- Bệnh nhân bị dính khớp gối, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, hoặc chấn thương sụn khớp gối.
- Các bệnh lý khác ảnh hưởng đến khớp gối như hoại tử, gout, rối loạn đông máu, hoặc biến dạng khớp gối gây đau đớn và mất sụn khớp.
- Khớp gối bị hư hại nặng, ngay cả khi bệnh nhân không cảm thấy đau nhưng có biến dạng chân ảnh hưởng đến chức năng vận động và trục chi, bác sĩ cũng có thể chỉ định thay khớp gối.
Trong những trường hợp này, phẫu thuật thay khớp gối sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và khả năng di chuyển cho người bệnh.
3. Những biến chứng có thể gặp khi thay khớp gối
Trong quá trình và sau khi phẫu thuật thay khớp gối, bệnh nhân có thể gặp một số biến chứng cần được lưu ý:
-
Tai biến trong phẫu thuật: Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân có thể gặp phải các tổn thương như động mạch chân bị tổn thương, tổn thương thần kinh, hoặc bong tróc gân bánh chè, thậm chí đứt gân cơ tứ đầu đùi. Tuy nhiên, những biến chứng này rất hiếm khi xảy ra.
-
Biến chứng sớm: Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể bị nhiễm khuẩn hoặc tắc mạch. Nếu nhiễm khuẩn xảy ra, bệnh nhân sẽ có các dấu hiệu như sốt, chảy dịch ở vết mổ, hoặc gối sưng to. Bác sĩ sẽ tiến hành cấy vi khuẩn và làm kháng sinh đồ để điều trị. Đối với tắc mạch, tình trạng này có thể được phòng ngừa bằng cách sử dụng thuốc chống đông dự phòng.
-
Biến chứng muộn: Sau một thời gian, bệnh nhân có thể gặp phải nhiễm khuẩn muộn, cứng khớp, hoặc các vấn đề cơ học do khớp nhân tạo bị lỏng, mòn hoặc không vững.
Mặc dù những biến chứng này có thể xảy ra, nhưng chúng có thể được kiểm soát và điều trị kịp thời nếu được phát hiện sớm.
4. Các bước cần chuẩn bị trước ca phẫu thuật
Để đảm bảo ca phẫu thuật thay khớp gối diễn ra an toàn và hiệu quả, trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ thực hiện các bước chuẩn bị kỹ lưỡng sau đây:
-
Khám sức khỏe tổng quát: Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ lưỡng để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể và xác định mức độ tổn thương của khớp gối. Đồng thời, bác sĩ sẽ xem xét những yếu tố nguy cơ và các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật.
-
Thực hiện các xét nghiệm cần thiết: Bao gồm các xét nghiệm như chụp X-quang, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, điện tâm đồ và các xét nghiệm khác để kiểm tra tình trạng bệnh lý tổng thể và phát hiện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
-
Giải thích và cam kết: Bác sĩ sẽ giải thích chi tiết về quy trình phẫu thuật, những rủi ro và lợi ích, sau đó yêu cầu bệnh nhân ký cam kết đồng ý thực hiện phẫu thuật.
-
Tiền sử sử dụng thuốc: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sử dụng thuốc của bệnh nhân để tránh các tương tác thuốc có thể xảy ra trong quá trình điều trị.
-
Hướng dẫn sử dụng thuốc: Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách sử dụng các loại thuốc cần thiết trước khi phẫu thuật để hỗ trợ quá trình hồi phục.
-
Điều trị các bệnh lý kèm theo: Nếu bệnh nhân đang mắc các bệnh lý khác hoặc có ổ viêm, bác sĩ sẽ điều trị dứt điểm những vấn đề này để đảm bảo bệnh nhân có sức khỏe tốt nhất trước khi bước vào phẫu thuật.
Những bước chuẩn bị này giúp tăng cường sự an toàn và hiệu quả của ca phẫu thuật, đồng thời giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng sau khi thay khớp gối.
5. Quá trình thay khớp gối
Trước khi phẫu thuật thay khớp gối, bệnh nhân sẽ được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 6 tiếng để đảm bảo dạ dày trống, tránh nguy cơ sặc hoặc ngưng thở trong suốt quá trình phẫu thuật.
Khi nhập viện, bệnh nhân sẽ được nhận phòng và thực hiện vệ sinh thân thể ít nhất 1 giờ trước ca mổ. Để tránh sai sót, nhân viên y tế sẽ đánh dấu chính xác vị trí phẫu thuật trên khớp gối, đảm bảo mổ đúng bên chân cần thay khớp.
Trước khi tiến hành phẫu thuật, các thông tin trên hồ sơ bệnh án của bệnh nhân sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng. Sau đó, bệnh nhân sẽ được chuyển vào phòng mổ và chuẩn bị cho quá trình gây tê tủy sống hoặc gây mê.
Khi thuốc có tác dụng, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đường từ lồi củ xương chày đến trên xương bánh chè. Tiếp theo, bác sĩ mở vào khớp gối, cắt bỏ các phần khớp bị tổn thương và thực hiện các lát cắt để tạo hình khớp. Sau đó, khớp nhân tạo sẽ được lắp vào vị trí, và bác sĩ kiểm tra độ vững chắc cũng như sự chính xác của khớp mới. Một ống dẫn lưu sẽ được đặt từ trong khớp ra ngoài để thoát dịch, và sau 48 giờ, ống dẫn lưu sẽ được rút ra. Cuối cùng, vết mổ sẽ được khâu lại cẩn thận.
Các bước chuẩn bị này đều nhằm mục đích đảm bảo ca phẫu thuật diễn ra an toàn, hiệu quả và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.
6. Những lưu ý sau ca phẫu thuật
Sau phẫu thuật, chân vẫn còn yếu, vì vậy bệnh nhân cần sử dụng nạng hoặc khung tập khi bắt đầu tập đi để đảm bảo an toàn. Khi di chuyển, cần mang nẹp gối để hỗ trợ khớp, đặc biệt là khi đứng dậy hoặc vào buổi tối trước khi đi ngủ. Trong thời gian hồi phục, bệnh nhân nên tránh quỳ gối, ngồi xổm hoặc thực hiện các động tác nhảy để tránh gây áp lực lên khớp gối mới.
Trong 3 tháng đầu sau phẫu thuật, bệnh nhân không nên nâng các vật nặng trên 10kg để bảo vệ khớp mới và tránh gây tổn thương thêm.
6.1. Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi
Chế độ dinh dưỡng hợp lý rất quan trọng giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục. Bệnh nhân nên bổ sung đầy đủ các dưỡng chất, đặc biệt là vitamin và khoáng chất cần thiết. Cung cấp nhiều chất xơ để phòng ngừa tình trạng táo bón, điều này rất quan trọng do tác dụng phụ của thuốc hoặc do hạn chế vận động trong thời gian đầu.
6.2. Thời gian tái khám
Bệnh nhân cần đi khám lại trong những trường hợp sau:
- Sốt cao trên 38 độ C.
- Cảm giác đau bất thường, đau nhiều hơn so với trước khi phẫu thuật, và thuốc giảm đau không hiệu quả.
- Vết mổ có dấu hiệu viêm, đỏ, tấy, hoặc chảy dịch.
- Chân bị nóng, sưng hoặc đổi màu.
- Có hiện tượng chảy máu cam hoặc nước tiểu có máu.
- Vết mổ bị chấn động do té ngã hoặc va đập mạnh.
6.3. Kỳ vọng sau khi thay khớp gối thành công
Sau khi thay khớp gối thành công, bệnh nhân sẽ có thể thực hiện một số hoạt động nhẹ nhàng và dần trở lại với cuộc sống thường ngày như:
- Đi bộ
- Lái xe
- Chơi golf
- Đạp xe
- Bơi lội
Tuy nhiên, để đạt được những kết quả này, bệnh nhân cần tuân thủ đúng hướng dẫn về sinh hoạt, chế độ tập luyện và kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Trên đây là những thông tin chi tiết về phẫu thuật thay khớp gối mà chúng tôi đã tổng hợp. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương pháp điều trị hiện đại này trong việc phục hồi sức khỏe khớp gối. Chúc các bạn luôn mạnh khỏe và sống vui vẻ!